Πριν καλά-καλά ξεκινήσει η αντιπυρική περίοδος, ξεκίνησαν οι πυρκαγιές σε δάση και δασικές εκτάσεις, όπως σε Σάμο, Ρόδο, Κορινθία, Χαλκιδική, Ηλεία και αλλού, με κάποιες, μάλιστα, να έχουν πάρει μεγάλες διαστάσεις.
Είναι χαρακτηριστικό πως πολύ αυξημένες είναι οι δασικές πυρκαγιές στη χώρα μας κατά το πρώτο τρίμηνο φέτος, σύμφωνα με το meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Ειδικότερα, από την αρχή του έτους έως τις 9 Απρίλη καταγράφεται μια σχεδόν εκθετική αύξηση του αριθμού των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα, η οποία είναι της τάξης του 750% σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2008-2021.
Εξίσου ανησυχητική, σύμφωνα με το meteo, είναι και η εξαιρετικά μεγάλη αύξηση της συνολικής καμένης έκτασης στην χώρα μας, η οποία φτάνει το 275% σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2008-2021. Πιο αναλυτικά, από την αρχή του 2022 έως τις 9/4 στη χώρα μας έχουν χαρτογραφηθεί από το ευρωπαϊκό σύστημα πληροφόρησης για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS) 30 δασικές πυρκαγιές έναντι 4,4 που καταγράφονταν κατά μέσο όρο αυτή την περίοδο, ενώ έχουν καεί 10.330 στρέμματα έναντι 375 στρεμμάτων κατά μέσο όρο την ίδια περίοδο.
H έξαρση στις πυρκαγιές το τελευταίο χρονικό διάστημα -κατά την Πυροσβεστική- σε μεγάλο βαθμό οφείλεται και στο ότι φέτος μέχρι τις 20/3 υπήρχαν ακόμη χιόνια στη χώρα γι’ αυτό και τα κλαδέματα των δέντρων και διάφορες γεωργικές εργασίες καθυστέρησαν. Τη φετινή χρονιά, σύμφωνα με την Πυροσβεστική, από 01/01 έως και 10/04 σημειώθηκαν 3.119 δασικές, αγροτοδασικές, εν υπαίθρω πυρκαγιές, υπολείμματα καλλιεργειών, κ.ο.κ. Πέρσι από 01/01 έως 10/04 σημειώθηκαν 2.778 τέτοιες πυρκαγιές. Εκδηλώνονται καθημερινά περίπου 30-40 πυρκαγιές τέτοιου τύπου. Με βάση την περσινή εμπειρία υπάρχει εύλογη ανησυχία για το τι περιμένει την χώρα το φετινό καλοκαίρι και αν η Πολιτεία έχει προετοιμαστεί κατάλληλα.
Οπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος διεξάγονται συσκέψεις και γίνεται ένας τυπικός σχεδιασμός χωρίς ουσιαστικές αλλαγές. Μάλιστα, την Δευτέρα θα ολοκληρωθεί ένας κύκλος συναντήσεων στελεχών του Πυροσβεστικού Σώματος και της Δασικής Υπηρεσίας για μιά νέα…αρχή στη συνεργασία τους, όταν η τελευταία, μετά και την ανάθεση των δασικών πυρκαγιών στην Πυροσβεστική είναι, σχεδόν, ανύπαρκτη.
Την ίδια ώρα σοβαρά διαχρονικά προβλήματα αντιμετωπίζει και η Πυροσβεστική. Μιά υπηρεσία με 4.000 οργανικά κενά, κουρασμένο και γερασμένο -επιχειρησιακά- προσωπικό, στο οποίο οφείλονται εκατοντάδες χιλιάδες ημέρες άδειας και ρεπό, ελλείψεις σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό και οχήματα. Υπενθυμίζεται πως στην Πυροσβεστική υπάρχουν τρεις κατηγορίες προσωπικού: Οι μόνιμοι πυροσβέστες, οι πενταετούς υποχρέωσης και οι εποχιακοί πυροσβέστες με εξάμηνη απασχόληση.
Ο συνολικός αριθμός των πυροσβεστών φτάνει 16.500 την αντιπυρική περίοδο. Οπως έχει αποδειχτεί, δεν είναι αρκετοί σε σχέση με τις ανάγκες, και απ’ αυτούς περίπου 1.700 είναι εκτός επιχειρησιακού σχεδιασμού, καθώς στελεχώνουν τις υπηρεσίες των ιδιωτικών αεροδρομίων της «Fraport», του «Ελευθέριος Βενιζέλος», των ιδιωτικών οδικών αξόνων κ.λπ. Οι πυροσβέστες αντιμετωπίζουν από απλήρωτη εργασία μέχρι ακατάλληλους χώρους διαμονής και ξεκούρασης. Η κυβέρνηση, δε, αναβάθμισε (;) τα τελευταία χρόνια, την Πολιτική Προστασία, αντί, όμως, αυτό να σηματοδοτήσει την αναβάθμιση της δομής, του προσανατολισμού και των παρεχόμενων υπηρεσιών με όφελος για το λαό και την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, αυτό που έγινε ήταν η ίδρυση γραφείου του ΝΑΤΟ στην Πολιτική Προστασία και η συνεργασία της με την Ευρωπαϊκή Αστυνομία.
Την ίδια στιγμή, τα ισχύοντα οργανογράμματα των πυροσβεστικών υπηρεσιών που καθορίζουν το πόσοι πυροσβέστες είναι απαραίτητο να υπηρετούν σε κάθε σταθμό, ανάγονται στη δεκαετία του 1970. Εκτοτε, αν και το Πυροσβεστικό Σώμα ανέλαβε, πέραν των μέχρι τότε υποχρεώσεών του και τη δασοπυρόσβεση, τη φύλαξη των ιδιωτικοποιημένων, πλέον, αεροδρομίων της Fraport, τη φύλαξη των ιδιωτικοποιημένων Εθνικών Οδών κ.λπ., καμιά από τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις δεν εκσυγχρόνισε τους πίνακες σύνθεσης προσωπικού. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και με την απολύτως αναχρονιστική σύνθεση, το προσωπικό που υπηρετεί σήμερα υπολείπεται δραματικά των οργανικών συνθέσεων στο σύνολο σχεδόν των σταθμών.
Από τα απαρχαιωμένα οργανογράμματα απουσιάζουν και οι οργανικές θέσεις για τα τμήματα και τα γραφεία των περισσότερων Διοικήσεων, καθώς και για τις διοικητικές υπηρεσίες που συστάθηκαν με την ανάληψη της δασοπυρόσβεσης το 1998, αλλά και για τις διοικήσεις πυροσβεστικών υπηρεσιών των νομών που συστάθηκαν πρόσφατα. Για την εκπλήρωση όλων αυτών των καθηκόντων διατίθεται σημαντικός αριθμός χιλιάδων πυροσβεστικών υπαλλήλων που προέρχεται από τις βάρδιες, με αποτέλεσμα να αποδυναμώνεται ακόμα περισσότερο η μάχιμη υπηρεσία.
Τα αποτελέσματα που επιφέρουν οι πολιτικές που διατηρούν και διευρύνουν τις μεγάλες ελλείψεις στις πυροσβεστικές υπηρεσίες και συρρικνώνουν συνεχώς την οργανική δύναμη των μόνιμων πυροσβεστών, φάνηκαν πέρσι με τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Εύβοια, στην Αττική, στην Ηλεία και αλλού. Ακόμα αναμένονται νέα σύγχρονα οργανογράμματα της δύναμης του πυροσβεστικού προσωπικού σε όλη τη χώρα, με βάση τις πραγματικές υπαρκτές ανάγκες κάθε περιοχής, τις αρμοδιότητες των υπηρεσιών, τις ιδιαιτερότητες των τομέων ευθύνης των πυροσβεστικών σταθμών (βιομηχανικές περιοχές, δασικές περιοχές, μεγάλα αστικά κέντρα, εθνικοί οδικοί άξονες κ.ά.) και το είδος των επιχειρησιακών και των εξειδικευμένων συμβάντων που αντιμετωπίζουν (πυρκαγιές, ατυχήματα, διασώσεις, παροχές βοήθειας κ.ά.).
Για τις προσλήψεις προσωπικού, αντί η κυβέρνηση να καλύψει με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού τις περισσότερες από 4.000 πραγματικές κενές θέσεις του ΠΣ, το μόνο που έχει κάνει είναι να πραγματοποιεί προσλήψεις 500 υπαλλήλων πανελλαδικά για να στελεχώσουν τις νεοϊδρυθείσες Ειδικές Μονάδες Δασικών Επιχειρήσεων (αερομεταφερόμενα τμήματα για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών). Οι υπάλληλοι αυτοί θα είναι 7ετούς θητείας προσθέτοντας μία ακόμα κατηγορία εργαζομένων στο ήδη τριχοτομημένο πυροσβεστικό προσωπικό (μόνιμοι, 5ετείς, εποχικοί) και θα έχουν δυνατότητα αίτησης για μονιμοποίηση μετά το πέρας της 7ετίας. Ακόμα και οι προσλήψεις αυτές που είναι σε εξέλιξη, πιθανότατα θα ολοκληρωθούν την τελευταία στιγμή λίγες μέρες πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου ή ακόμα και μέσα στην αντιπυρική περίοδο.
Τα παραπάνω επικουρούν μιά συνεχιζόμενη εγκληματική πολιτική, που μετέτρεψε πέρσι πολλές περιοχές σε Εύβοια, Αττική, Πελοπόννησο σε κρανίου τόπο με πάνω από 1,3 εκατομμύρια στρέμματα καμένης γης. Την ίδια ώρα, οι μονοπωλιακοί όμιλοι βρίσκουν «ευκαιρίες» ως -δήθεν- σωτήρες, να στήσουν διαφόρων ειδών μπίζνες ενταγμένες στη λεγόμενη «πράσινη ανάπτυξη». Είναι γνωστό πως «προσάναμμα» για τις καταστροφές στα δάση είναι η εμπορευματοποίηση της γης, ο περιβαλλοντικός νόμος που η κυβέρνηση ψήφισε εν μέσω πανδημίας, δίνοντας νέες διευκολύνσεις για επενδύσεις σε δάση, δασικές εκτάσεις, ακόμη και προστατευόμενες περιοχές ως «δώρα» της κυβέρνησης σε μονοπωλιακούς ομίλους της «πράσινης ανάπτυξης» και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η κυβέρνηση έχει τεράστια ευθύνη γιατί όπως όλες οι κυβερνήσεις, διαχρονικά, δεν διαχειρίζονται ούτε προστατεύουν τα δάση δίνοντας βάρος στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών. Τα αντιμετωπίζουν ως εμπόρευμα, χώρο επέκτασης των επενδύσεων για τους μονοπωλιακούς ομίλους, διατηρώντας το καθεστώς της εξευτελιστικής υποχρηματοδότησης, της υποστελέχωσης του Πυροσβεστικού Σώματος και της Δασικής Υπηρεσίας που έχει την ευθύνη της πρόληψης και συντηρώντας τις ελλείψεις σε σύγχρονα και επαρκή μέσα κυρίως στις επίγειες δυνάμεις που έχουν αντικειμενικά το κύριο βάρος της κατάσβεσης.
Η κυβέρνηση διατηρεί, επίσης, τον αντιεπιστημονικό διαχωρισμό της πρόληψης από την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών, ενώ συνεχίζει να πετάει το μπαλάκι των ευθυνών σε όποια υπηρεσία κάθε φορά την εξυπηρετεί πολιτικά. Πολύ περισσότερο που συνεχίζεται η απουσία επαρκών μέτρων προστασίας, ολοκληρωμένου σχεδίου δασοπροστασίας, στο πλαίσιο της συνολικής διαχείρισης των δασών, που θα προέβλεπαν όλα τα αναγκαία διαχειριστικά και άλλα μέτρα αντιπυρικής προστασίας, μεταξύ των οποίων οι κάθε φορά αναγκαίες αντιπυρικές ζώνες, δασικό οδικό δίκτυο, δίκτυα υδατοδεξαμενών και κρουνών, ειδικών μέτρων προστασίας για δάση και δασικές εκτάσεις που βρίσκονται δίπλα σε οικισμούς.
Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης και να σωθεί ο δασικός πλούτος της χώρας, πρέπει να καταργηθούν τώρα ο περιβαλλοντικός νόμος και όλοι οι αντιδασικοί νόμοι των προηγούμενων κυβερνήσεων που ανοίγουν το δρόμο για επενδύσεις σε δασικές εκτάσεις, ακόμα και σε περιοχές που είναι χαρακτηρισμένες Νatura.
Επίσης, να στελεχωθούν τώρα με όλο το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό η Πυροσβεστική και η Δασική Υπηρεσία με άμεσες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού. Να μονιμοποιηθούν με σταθερές σχέσεις εργασίας όλοι οι πενταετούς θητείας και εποχικοί πυροσβέστες.
Παράλληλα, να ενισχυθούν οι αρμόδιες δυνάμεις πυροπροστασίας με τα αναγκαία μέσα και να εξασφαλισθούν τα απαραίτητα χρήματα για τη βελτίωση των υποδομών των τεχνικών μέσων και επίγειων, με ενίσχυση και ανανέωση του μηχανολογικού εξοπλισμού του Πυροσβεστικού Σώματος σε πυροσβεστικά οχήματα και σύγχρονα μέσα. Να παρθούν άμεσα ειδικά μέτρα προστασίας για δάση και δασικές εκτάσεις που βρίσκονται κοντά σε οικισμούς.
Με ευθύνη, δε, του κράτους να εξασφαλιστεί η ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία των δασών και στο πλαίσιό της να γίνει ριζική αλλαγή στον αντιπυρικό σχεδιασμό με κύριο βάρος στην πρόληψη και την οργάνωση των επίγειων δυνάμεων πρόληψης και κατάσβεσης. Εδώ, αξίζει να σημειωθεί ότι όπως αποτυπώθηκε στις πιστώσεις του περσινού προϋπολογισμού για το Πυροσβεστικό Σώμα, υπήρξε κατά 58% αύξηση των δαπανών για τη μίσθωση εναέριων μέσων τα τρία τελευταία χρόνια. Από τα 17.000.000 ευρώ για το 2019, εκτοξεύτηκαν οι πιστώσεις κλιμακωτά στα 40.800.000 ευρώ για το 2021.
Μία αύξηση δηλαδή κατά 23.800.000 ευρώ, την ίδια στιγμή που για τη συντήρηση του συνόλου του μηχανολογικού εξοπλισμού των 3.250 περίπου οχημάτων του Πυροσβεστικού Σώματος, δηλαδή του κύριου κατασβεστικού μέσου για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, η αύξηση των πιστώσεων για το 2021 είναι μόνο 800.000 ευρώ, όταν η παλαιότητα του στόλου των οχημάτων πέραν της 10ετίας πλησιάζει το 80%, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς βλαβών κ.λπ