Νέο χτύπημα στα λαϊκά εισοδήματα από Σεπτέμβριο, λίγο πριν ανοίξουν τα σχολεία καθώς ετοιμάζονται νέες ανατιμήσεις φωτιά από 8% έως 20% σε δεκάδες τρόφιμα και σε άλλα βασικά καταναλωτικά είδη.
Οι πολυεθνικές από τον κλάδο των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων (FMCG), όπως η Unilever, η Nestle, η Heineken, η Procter & Gamble κ.ά., έχοντας ήδη προχωρήσει σε ανατιμήσεις των προϊόντων τους, κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου, αναμένεται να κάνουν νέες αυξήσεις το επόμενο διάστημα με πρόσχημα τη συνεχιζόμενη άνοδο στο κόστος εισροών που «τρώει» τα περιθώρια κέρδους τους.
Οι νέοι τιμοκατάλογοι χονδρικής με τις αυξήσεις έχουν ήδη φθάσει στα λογιστήρια των σουπερμάρκετ και τον επόμενο μήνα θα περάσουν στις τιμές λιανικής.
Οι ανατιμήσεις σε τρόφιμα και καταναλωτικά είδη έχουν φθάσει ακόμη και το 50% τους τελευταίους πέντε μήνες με ενδεικτικές τις κατηγορίες του ελαιολάδου, του συσκευασμένου τυριού, αλλά και των αλεύρων, των οποίων οι τιμές έχουν αυξηθεί μεσοσταθμικά κατά +22,7%, +9,6% & +9,1% αντίστοιχα.
Τoυλάχιστον 40 κατηγορίες ειδών πρώτης ανάγκης πρόκειται να σημειώσουν αύξηση της τιμής τους έως και 20% σε δύο δόσεις, Αύγουστο και Σεπτέμβρη, φέρνοντας νέες περικοπές στις αγορές των πολιτών, οι οποίοι πλέον φροντίζουν να αγοράσουν τα άκρως απαραίτητα για το νοικοκυριό τους ή να επιλέξουν τι θα πάρουν και τι θα αφήσουν.
Ειδικότερα, ήδη από τον Αύγουστο, στον πρώτο γύρο των ανατιμήσεων, αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές στα εξής αγαθά:
– Προϊόντα τομάτας και κέτσαπ 15%
– Φρέσκες σαλάτες 12%
– Χαρτικά 3% – 11%
– Παξιμάδια 10%
– Γιαούρτια 9%
– Δημητριακά 8%
– Γάλα, αλλαντικά, καφές, φρυγανιές 4 – 6%.
Αν οι εκτιμήσεις επαληθευτούν, τον Σεπτέμβρη θα υπάρξει νέος και πιο βαρύς γύρος ανατιμήσεων, φτάνοντας ακόμη και στο 20%. Συγκεκριμένα, αναμένεται να ανατιμηθούν τα εξής αγαθά:
– Κρουασάν, τσουρέκια, μαρμελάδες και κέικ έως και 20%.
– Καθαριστικά πανάκια και κρασιά έως 14%.
– Τυριά έως 12%.
– Αλκοολούχα ποτά έως 10%.
– Σαπούνια, αλουμινόχαρτο, υγρά πιάτων και αποσμητικά έως 9%.
– Ζυμαρικά, καθαριστικά, μαλακτικά ρούχων, χυμοί και οδοντόκρεμες έως 8%.
– Ρυζογκοφρέτες 7%.
– Ρύζι, τσάι και βούτυρο 5%.
Αυτή η κατάσταση αποτυπώνεται εν μέρει από στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα και προκύπτουν από έρευνα καταναλωτικών τάσεων του Συνδέσμου Ελληνικών Λιανεμπορικών Επιχειρήσεων. Σύμφωνα με αυτά, υπάρχει επιδείνωση του καταναλωτικού κλίματος λόγω της ακρίβειας, ενώ ακόμα χειρότερη αναμένεται η κατάσταση το δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Οι αυξήσεις τιμών κυρίως στην Ενέργεια διαλύουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, οδηγούν σε περικοπές αγορών, με σκοπό τα νοικοκυριά να καλύψουν λογαριασμούς πάγιων υποχρεώσεων. Η αρνητική επίδραση του κόστους Ενέργειας στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών έχει οδηγήσει τον 1 στους 2 Ελληνες καταναλωτές να έχει μειώσει τις δαπάνες του για αγορά προϊόντων.
Μάλιστα, οι πληρωμές λογαριασμών για πάγια έξοδα φαίνεται ότι αποτελούν πλέον τη μεγαλύτερη δαπάνη ως ποσοστό του μηνιαίου εισοδήματος των νοικοκυριών οδηγώντας σε ψαλίδι τις υπόλοιπες δαπάνες. Η κατάσταση θα χειροτερεύσει, δεδομένου ότι ήδη έχουν ανακοινωθεί οι νέες χρεώσεις από τους προμηθευτές για το ηλεκτρικό ρεύμα για τον μήνα Αύγουστο. Και παρά τις επιδοτήσεις – ψίχουλα της κυβέρνησης η κατάσταση χειροτερεύει.
Αλλωστε, ο Ιούλης ήταν ο χειρότερος ενεργειακός μήνας, καθώς η μέση τιμή χονδρικής διαμορφώθηκε στα 338,14 ευρώ τη μεγαβατώρα, καταγράφοντας αύξηση 40,4% μέσα σε έναν μήνα. Οσον αφορά στη σύγκριση με τον περσινό Ιούλη, η φετινή χονδρική τιμή είναι υπερτριπλάσια (+232%). Ενδεικτικό είναι, άλλωστε, ότι η μέγιστη τιμή στη διάρκεια του φετινού Ιούλη ξεπέρασε τα 686 ευρώ ανά MWh!
Σύμφωνα λοιπόν με τη μελέτη, το 45% των καταναλωτών εκτιμά ότι το δεύτερο εξάμηνο του 2022 οι δαπάνες για λογαριασμούς κοινής ωφέλειας θα είναι αυξημένες. Αντίθετα, το 53% εκτιμά ότι οι δαπάνες για αγορές προϊόντων το δεύτερο εξάμηνο του 2022 θα είναι μειωμένες, και μόλις για το 17% των καταναλωτών ότι θα είναι αυξημένες. Το ίδιο ισχύει και για τις υπηρεσίες (εισιτήρια, εστίαση), για τις οποίες επίσης εκτιμάται μείωση στις δαπάνες από το 36% των καταναλωτών, ενώ αύξηση μόλις για το 19%.
Την ίδια στιγμή, ο οίκος αξιολόγησης «Moody’s» εκτιμά πως η Ελλάδα είναι ανίσχυρη απέναντι στον στασιμοπληθωρισμό, καθώς παρόλο που είναι λιγότερο εκτεθειμένη σε ένα σενάριο επίμονα υψηλού πληθωρισμού σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της νότιας Ευρώπης, οι δυνατότητες πολιτικής για την καταπολέμηση ενός στασιμοπληθωριστικού κύκλου είναι από τις πιο αδύναμες στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Μάλιστα, ο οίκος εκτιμά ότι το σενάριο του στασιμοπληθωρισμού είναι το πιο πιθανό πλέον για την ΕΕ, κάτι που είναι πιστωτικά αρνητικό για τις πιο ευάλωτες χώρες.
Οπως αναφέρει, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει επιδεινώσει την υποκείμενη ζήτηση και προσφορά και έχει ωθήσει τον πληθωρισμό σε επίπεδα που δεν παρατηρήθηκαν στην ΕΕ από τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός τιμών καταναλωτή έφτασε το 9,6% τον Ιούνη του 2022, το υψηλότερο επίπεδο από το 1983, ενώ πάνω από τις μισές χώρες καταγράφουν διψήφια ποσοστά πληθωρισμού. Αν και δεν είναι το βασικό σενάριο της «Moody’s», ωστόσο η πλήρης διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία πιθανότατα θα εντείνει αυτές τις πιέσεις, θα αποδυναμώσει την οικονομική δραστηριότητα και θα αυξήσει τον κίνδυνο ενός στασιμοπληθωριστικού περιβάλλοντος.
Με βάση την ασθενέστερη οικονομική τους ανάπτυξη, τη μεγαλύτερη έκθεση σε επίμονα υψηλό πληθωρισμό και τις περιορισμένες δυνατότητες πολιτικής, τα κράτη της νότιας Ευρώπης εμφανίζονται περισσότερο εκτεθειμένα σε ένα σενάριο στασιμοπληθωρισμού, δηλαδή σε μια πολυετή περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλότερος από τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ παραμένει σημαντικά χαμηλότερη, στο μηδέν ή κοντά στο μηδέν.