Θεόδωρος Πάγκαλος – «Μαζί τα φάγαμε»: Η φράση του που έμεινε στην ιστορία
Αιρετικός στην σκέψη του και συχνά αθυρόστομος, ο Θόδωρος Πάγκαλος, ο οποίος πέθανε σήμερα σε ηλικία 84 ετών, ήταν από εκείνους τους πολιτικούς που δεν μασούσε τα λόγια του, αδιαφορώντας για τις επικοινωνιακές ή άλλες επιπτώσεις που μπορεί να είχε μια δήλωσή του.
Αυτός είναι ο λόγος που όλοι αναγνώριζαν την αξία του, αλλά είχαν πάντα ένα συγκεκριμένο «αλλά», να πουν για τον Θόδωρο Πάγκαλο. Και συνήθως το «αλλά» ήταν ότι «ρίχνει μια και χύνει την καρδάρα με το γάλα».
Πάντως κανείς ποτέ δεν μπορούσε να του αμφισβητήσει την «καθαρή ματιά» στα γεγονότα. Διάσημη ήταν η φράση του «Μαζί τα φάγαμε». Ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου και ,στις 21 Σεπτεμβρίου, συμμετείχε σε Επιτροπή της Βουλής. Ήταν μια ταραγμένη εποχή, η Ελλάδα είχε μπει μόλις στα Μνημόνια και ο θυμός ήταν μεγάλος για τις περικοπές που ψηφίζονταν τότε. Αυτό στην πολιτική σκηνή μεταφερόταν με τους καυγάδες των πολιτικών κομμάτων για το ποιο είχε την μεγαλύτερη ευθύνη για την οικονομική καταστροφή της χώρας.
Εκείνη την ημέρα, λοιπόν, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της «Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης» σχετικά με τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την κατάργηση και τη συγχώνευση υπηρεσιών, οργανισμών και φορέων του δημοσίου τομέα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος, είπε τη φράση που έμελλε να ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων από όλες τις κομματικές παρατάξεις, από τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης, αλλά και από τους ίδιους τους πολίτες.
«Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας “πώς τα φάγατε τα λεφτά;”, που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: “Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής.»
Οι εξηγήσεις
Υπήρξαν πολλοί πάντως που κάθισαν και σκέφτηκαν την φράση. Και πάλι όμως θεώρησαν ότι το πολιτικό σύστημα έφαγε πολύ περισσότερα από όσα έφαγε ο λαός με τους διορισμούς και με τις σχέσεις πολιτικής , «διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής», όπως είπε τότε ο Πάγκαλος.
Αργότερα ο Θόδωρος Πάγκαλος έγραψε ολόκληρο βιβλίο για την φράση του, η οποία έχει μείνει από τότε παροιμιώδης. Το βιβλίο του δεν ήταν τίποτε άλλο παρά τεκμηρίωση της φράσης του, με την οποία ο Πάγκαλος ήθελε να ορίσει την έννοια της συνευθύνης και της συνενοχής των πολιτών στην οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας. Στο βιβλίο του περιγράφει το πόσα, πότε, πώς και ποιοι «τα φάγανε» και πώς κατανέμεται η ευθύνη από πάνω προς τα κάτω.
Χαρακτηριστικά είναι μερικά από τα θέματα που πραγματεύεται σε κεφάλαια, όπως
– Το πολιτικό ζήτημα. Τι χρώμα έχει το χρέος; Είναι μπλε; Πράσινο; Κόκκινο;
– Η ευθύνη της κοινωνίας και του πολίτη. Από τη συνενοχή στη συνευθύνη
– Φοροδιαφυγή, εισφοροδιαφυγή, κλειστά επαγγέλματα, δαπάνες του δημοσίου.
– Δαπάνες και έσοδα του ελληνικού κράτους, ο τρόπος δημιουργία των ελλειμμάτων
– Περιπτώσεις σπατάλης και διαφθοράς από όλο το φάσμα του δημοσίου
– Ιστορίες σπατάλης και διαφθοράς που έστειλαν οι πολίτες
Η παρουσίαση του βιβλίου
Πολύ αργότερα, σε μια παρουσίαση του βιβλίου του αναφέρει τον διάλογό του με μία δημοσιογράφο η οποία του ζήτησε εξηγήσεις και είπε ότι «την αρχή του βιβλίου έχει κεφάλαιο που εξηγεί την κλιμάκωση των ευθυνών και κάνω και την αυτοκριτική μου… ότι δεν κατήγγειλα ορισμένα φαινόμενα… χάριν της αλληλεγγύης προς το κόμμα μου και της ενότητάς του».
Στην ίδια παρουσίαση είπε, ότι η φράση εκείνη οφειλόταν στο ότι «ήταν βαθύτατη η αποστροφή μου στην έλλειψη αισθήσεως της δημοκρατίας που μάστιζε τότε τον δημόσιο διάλογο». «Δεν φανταζόμουνα τότε τι έκανα», είχε πει τότε χαρακτηριστικά.