Αυτοί που στάθηκαν όρθιοι μπροστά στον θάνατο
Του Κώστα Βάρναλη
Δεν ήρθαν μελλοθάνατοι με κλάμα και λαχτάρα,
μόν’ ήρθανε μελλόγαμπροι με χορό και τραγούδι.
Και πρώτος άρχος του χορού, δυο μπόγια πάνου απ’ όλους
κι από το Χάρο τρεις φορές πιο πάνου ο Ναπολέος.
Κ’ είναι από τότες Μάης εδώ, φως όλα μέσα κ’ έξω.
Κόλλα τ’ αφτί και την καρδιά στο ματωμένο χώμα.
Στον Κάτου Κόσμο τραγουδάνε πάντα και χορεύουν
κι αν κάπου ανάκουστος καημός θολώνει τη λαλιά τους,
δεν είναι που τη μάνα τους τη μάβρη ανανογιούνται
παρά που τους προδώσαν απορίματα δικά μας.
Κι αν πέσανε για το λαό, νικήσαν οι προδότες,
που τώρα εδώ κατάχρυσοι περνούν και μαγαρίζουν,
και τώρα πιο τους μάχονται και τους ξανασκοτώνουν!
Σιχαίνεσαι τους ζωντανούς; Μην κλαις τους σκοτωμένους!
Απ’ τα ιερά τους κόκκαλα, πρώτη του Μάη και πάλι,
θα ξεπηδήσει ο καθαρμός κ’ η λεφτεριά του ανθρώπου.
Κ’ είναι χιλιάδες στην Ελλάδα όμοιοι Πανάγιοι Τάφοι.
Του Γιάννη Ρίτσου
Εδώ πέσαμε . Παιδιά του λαού . Γνωρίζετε γιατί .
Γυμνοί , κατάσαρκα φορώντας τις σημαίες ,
-η Ελλάδα τις έρραψε με ουρανό και άσπρο κάμποτο -.
Ακούσατε τις ομοβροντίες στα μυστικόφωτα αττικά χαράματα .
Είδατε τα πουλιά , που πέταξαν αντίθετα στις σφαίρες
αγγίζοντας με τα φτερά τους ,τον ανατέλλοντα πυρφόρον .
Είδατε τα παράθυρα της γειτονιάς ν’ανοίγουνε στο μέλλον .
Εμείς , μερτικό δε ζητήσαμε ….Τίποτα …Μόνον
θυμηθείτε το : αν η ελευθερία
δεν βαδίσει στα χνάρια του αίματός μας ,
εδώ θα μας σκοτώνουν κάθε μέρα . Γεια σας .
ΕΠΙΜΥΘΙΟ:
Η αιματοβαμμένη 1η του Μάη 1944, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τα Γράμματα και την καλλιτεχνική δημιουργία. Οι διακόσιοι ήρωες έγιναν φωτεινό σημείο αναφοράς στην ποίηση και την πεζογραφία, στο θέατρο, στις εικαστικές τέχνες, στη μουσική και το τραγούδι.
Ο λαϊκός συνθέτης Γιώργος Μητσάκης, από τους στυλοβάτες και διαμορφωτές του μεταπολεμικού λαϊκού τραγουδιού, θα γράψει τη μουσική και ο Γιώργος Καλαμαριώτης τους στίχους για τον δίσκο «Μονά – Ζυγά» που κυκλοφόρησε το 1973. Ανάμεσα στα 12 τραγούδια του δίσκου ξεχωρίζει από τον τίτλο του ακόμα το «Οι Διακόσιοι της Καισαριανής», ένα συνταρακτικό θρηνητικό ζεϊμπέκικο που ερμηνεύει συγκλονιστικά η Ρένα Κουμιώτη:
Οι Διακόσιοι της Καισαριανής
Δένω κόμπο στο μαντήλι
να θυμάμαι ένα καημό
ρίχνω λάδι στο καντήλι
και στη Παναγιά λυγμόΔιακόσιοι στην Καισαριανή
και μίκραινε ο κόσμος
διακόσιοι γείρανε στη γης
παλιάς πληγής ο πόνος
διακόσιοι στη Καισαριανή
κι έμεινε ο κόσμος μόνοςΡώτησε τη καρδερίνα
στο χρυσό της το κλουβί
γιατί κάθε Μάη μήνα
μένει πάντοτε βουβή
Στο άγνωστο σήμερα αυτό τραγούδι αποτυπώνεται ο θρήνος του ελληνικού λαού για το έγκλημα των ναζί στο «Θυσιαστήριο της Λευτεριάς» (όπως θα ονομαστεί στη συνέχεια από το λαό μας το Σκοπευτήριο της Καισαριανής) και υπογραμμίζεται, από το πρώτο κιόλας κουπλέ, η αναγκαιότητα να κρατηθεί άσβεστη η μνήμη.
Δίπλα στη στιβαρή μελωδία του Γιώργου Μητσάκη, και στην υπόγεια χειμαρρώδη δύναμη των στίχων του Γιώργου Καλαμαριώτη, καταλυτικό ρόλο παίζει η σαν βγαλμένη από αρχαία τραγωδία ερμηνεία της Ρένας Κουμιώτη, της σπουδαίας ερμηνεύτριας του ελληνικού τραγουδιού που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή.
Γιώργος Καλαμαριώτης υπήρξε το ψευδώνυμο του αείμνηστου δημοσιογράφου Γιώργου Μπέρτσου (1936-2021). Με την πένα του έπαιξε κομβικό ρόλο (μαζί με άλλους δημοσιογράφους) στην αποκάλυψη των πτυχών της υπόθεσης της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη, τον Μάη του 1963. Ως στιχουργός Γιώργος Καλαμαριώτης έχει συνεργαστεί με συνθέτες όπως ο Μίμης Πλέσσας, ο Αργύρης Κουνάδης και ο Γρηγόρης Σουρμαΐδης με τον οποίο συνυπογράφει τα τραγούδια του δίσκου «Στο δρόμο για το Τσιμενλί» (1976) που αναφέρονται στον ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου.
ΠΗΓΗ: ΦΒ, ΚΑΤΙΟΥΣΑ.GR